ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi | ANB Danışmanlık Sağlıklı ve güvenli gıdaların üretimi ve temini, sağlıklı beslenmenin en temel ve vazgeçilmez unsurudur. Bu amaçla günümüzde üreticiler, işleyiciler, taşıyıcılar, toptan ve perakende satış kuruluşlarının dahil olduğu çeşitli gruplar, akademisyenler ve resmi makamlar tarafından çeşitli kontrol yöntemleri ve yaklaşımları geliştirilmiştir.

Eski yaklaşımlarda güvenli gıda üretiminin gerçekleştirilmesi için alınan önlemlerin genellikle son üründeki kontroller temelinde değerlendirildiği görülmektedir. Son ürünlerde yapılan kontrol uygulamaları, ürünün son halinde mevcut hataları ve tehlikeleri göstermektedir.

Günümüzde güvenli gıda üretimi için hammaddeler, katkılar, yardımcı diğer maddeler ve ambalaj malzemelerinin üretiminden başlayarak tedarikçilerin seçimi ve değerlendirmesini, işletmeye kabulünü, üretim aşamalarını, son muhafaza ve sevkiyat dahil olmak üzere kontrol altında tutan bir yaklaşımın gerekliliği ortaya çıkmıştır.

HACCP “Hazard Analysis and Critical Control Points – Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları” Yönetim Sistemi bu yaklaşımlardan birisidir. Çeşitli ülkelerin ilgili resmi organları ve ulusal standart kuruluşları HACCP Yönetim Sistemi’ ne yönelik önemli düzenlemelere gitmişler ve standartlar yayınlamışlardır.

HACCP kavramının ortaya çıkışının 30 yıldan fazla bir geçmişe sahip olmasına ve kavramın uluslararası geçerliliğinin bulunmasına rağmen, bu zaman zarfında HACCP Yönetim Sistemi için dünyaca kabul görecek ortak ve kapsamlı bir standart oluşturulamamıştır.

Uluslararası piyasalarda ise, hemen her ülkenin gıda güvenliği ile ilgili standardının bulunması ve diğer ülkelerin birbirlerine uyum sağlamasındaki zorluk/isteksizlik ise bu konuda uluslararası bir standardın hazırlanarak yayınlanması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır.

ISO 22000 Standardı,ISO 9001 ve ISO 14001 ile uyumlu, entegre sistem kurma çalışması için de oldukça idealdir (HACCP Sisteminin ISO 9001 ve diğer sistemlerle entegrasyonu) ve HACCP kavramını tamamen kapsayan bir gıda güvenliği standardıdır.

ISO 22000 standardının temel yaklaşımı, tüketicinin gıda kaynaklı hastalıklara maruz kalmaması için geliştirilmiş, gıda zinciri içerisindeki tüm prosesleri altyapı, personel ve ekipman gibi tüm etkileyenleriyle birlikte kontrol altında tutan önleyici bir sistemin kuruluşlarda uygulanmasıdır.

Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi;

Gıda üretimi, muhafazası ve satışı yapan bütün işletmelerde ve tedarikçilerde uygulanabilir.

Gıda zincirinin tüm aşamalarında gıda güvenliğini sağlamak amacı ile kullanılabilir.

Gıda işletmelerine destek veren (hammadde, ambalaj malzemesi, temizlik gereçleri, nakliyat vs) tedarikçiler tarafından kullanılabilir.

Kuruluşlarda Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi uygulamaları üretim kontrolü, ürün kontrolü, ekipman kontrolü; bakım ve genel hijyen uygulamaları; personel ve ziyaretçi hijyeni; taşıma, depolama, ürün bilgisi; eğitim, tedarikçi seçimi ve değerlendirmesi; eğitim, iletişim ve benzeri konuları kapsamaktadır.

Üründe proses hatalarından kaynaklanabilen, tolere edilemeyecek risklerin odaklarını belirleyen, ürün kalitesini ve tüketici sağlığını güvenceye alan sistem temel hedeftir. Ürün-tasarım-üretim ve kalite kontrolde Gıda Güvenliği denetimleri, potansiyel tehlikeyi belirleyici ve çözümleyici rol oynamaktadır. Temelde ISO 22000 sadece gıda güvenliğini değil, duyusal ve besleyici kalitedeki artışı da sağlayıcı rol oynarken endüstriyel üretimde, servis ve hizmet uygulamalarında da kalite güvencesinin de temel ve vazgeçilmez bir parçasını oluşturmaktadır. Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi’nde üretim ve sonrasında herkese sorumluluk verilmekte ve daha çok katılım ile iyi bir motivasyon sağlanmaktadır. Ayrıca kaynaklar daha iyi kullanılıp kayıplar azaltılarak verimlilik artmakta ve işletme toplam kalite sistemine doğru yönelebilmektedir.

Gıda endüstrisinde her birim kendi kontrolu altında iken gıda güvenliğini sağlayacak koşulları gerçekleştirmelidir. Ön Gereksinim (ön yeterlilik – ön koşullar – Prerequisite Programmes – PRPs), Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi'nin sağlam temellere oturmasını sağlayan programlardır. Geleneksel olarak GMP, GHP, GLP, GAP ve benzer diğer kavramlar çerçevesinde gerçekleştirilen bu koşullar ve uygulamaları, günümüzde etkin HACCP planlarının hazırlanmasında ve uygulanmasında, güvenilir gıda üretiminde ön gereksinim olarak kabul edilmektedir.

Öngereksinim programları, güvenli gıda üretimindeki temel çevresel ve üretim koşullarının kontrol altına alınmasını sağlamaktadır.

Yaygın kullanılan (GMP, GHP, GAP gibi) belli öngereksinim programları mevcuttur.

ISO 22000'in Yararları;

Daha etkili ve dinamik gıda güvenliği tehlike kontrolü ve gıda kaynaklı hastalıkların azaltılması,

Bu sayede artan müşteri sadakati ve memnuniyeti,

Ön gereksinim programlarının sistematik yönetimi ve kontrol,

Karar almada geçerli kaynak (veri) eldesi,

Gıda güvenliğine yönelik denetim etkinliği,

Neyin gerekli olduğuna odaklanmış kontrol,

Ürün geri dönüşü gibi hususların engellenmesi ile kalitesizlik maliyetlerinde düşüş sağlanması,

Gıda endüstrisi zincirinin tüm halkaları arasında iletişimin desteklenmesi ve organizasyonu,

Kaynak optimizasyonu, personel yeterliliğinin artışı,

Dokümantasyonun iyileştirilmesi ve izlenmesinde kolaylık,

Daha iyi planlama, daha az proses sonrası (post-process) doğrulama,

Belgelendirilmiş sistem sayesinde, gıda güvenliğine gösterdiğiniz özenin müşterilerinize kanıtlanması ve pazar payının artırılması,

Uluslararası bir sistem uygulamasının kuruluşunuza entegrasyonu ile tedarikçi olarak yurtdışı pazarlarda diğer kuruluşlarla uyumluluk, dış pazarda daha etkin pazarlama,

Ekonomik büyüme ve kalkınma için potansiyel artışı.

Sonuç;

Gıda güvenliği, tüketim noktasında gıdadan kaynaklanan tehlikelerin varlığı ve seviyeleri ile ilgilidir. Gıda güvenliği tehlikeleri gıda zincirinin herhangi bir aşamasında ortaya çıkabileceğinden, gıda zincirinde yeterli kontrol temel zorunluluktur. Bu nedenle gıda güvenliği, gıda zincirinde yer alan tüm tarafların ortak sorumluluğudur.

Gıda tedariğinde hatalar ihlallere, kötü şöhrete, yetersiz beslenmeye, kalitesiz ürüne, kazancın azalmasına, insanların acı çekmesine, ölüme, neden olabilir.

ISO 22000, gıda zincirindeki zayıf halkaları ortadan kaldırarak gıda kaynaklı tehlikeleri en aza indirgeyip gıda zincirinin güvenliğinin bütünlüğünü sağlar.

ISO 22000, sistemin benimsendiği ve uygulandığı gıda işleyiciliği, üretimi, depolama, gıda ve gıda ürünleri dağıtımında yer alanlar için bilimsel bir anlam ifade etmektedir.

Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi için ISO 22000'in amacı gıda güvenliği ve emniyetini sağlamaktır.

ISO 22000 kendi başına veya ISO 9001 gibi diğer yönetim sistemi standartlarıyla entegre olarak uygulanabilir.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgesi almak istiyorsanız veya bu konuda daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa bizimle iletişime geçebilirsiniz.